انیمیشن مهارت های زندگی: تصمیم گیری

ساز و کار های تصمیم گیری

حتما شما هم با این موضوع مواجه شده اید که گاهی تصمیمی میگیرید و بعدا پشیمان میشوید. حتی گاهی به خود می گویید که چطور من چنین تصمیمی گرفتم و چرا عواقب آن را در نظر نگرفتم.

در این باره برخی از دانشمندان معتقدند که ساز و کار تصمیم گیری در وجود ما دو بخش دارد که یکی بر اساس منطق و استدلال و دیگری بر اساس احساسات و عواطف عمل می کند. گرچه این دو بخش از هم جدا نیستند و هردو برای تصمیم گیری درست لازم ند اما گاهی- به ویژه در دورهء نوجوانی و ابتدای جوانی - در تصمیم ها، احساس بر منطق غلبه می کند. براساس میزان نقشی که به هریک از این دو بخش می دهیم، میتوام سه نوع تصمیم گیری را بیان کرد:

1. تصمیم گیری احساسی و عاطفی: در این شیوه، فرد تنها بر اساس احساسات، عواطف و هیجانات خود نسبت به موقعیت یا مسئله مورد نظر تصمیم گیری می کند، در حالی که استفاده از استدلال، تجزیه و تحلیل مسئله و ارزیابی عواقب آن را مورد توجه قرار نمی دهد. در واقع، چنین فردی چنان اسیر هیجانات خود میشود که دیگر به دنبال تفکر منطقی در تصمیم گیری نیست.

2. تصمیم گیری صرفا منطقی: اما نوع دیگر تصمیم گیری، به شیوهء صرفا حسابگرانه انجام میگیرد. در این نوع تصمیم گیری فرد بدون توجه به احساسات خود و دیگران، به صورتی خشک و تنها با استدلال حسابگرانه و مبتنی بر منافع تصمیم می گیرد. این نوع از تصمیم گیری در بعضی موارد ممکن است راهگشا باشد، اما در انتخاب های مربوط به روابط انسانی مشکل ساز است.

3. تصمیم گیری عاقلانه: شیوه ای است که در آن فرد علاوه بر در نظر گرفتن احساسات و عواطف خود و دیگران، پیامد های خود را به صورت منطقی و مستدل در نظر میگیرد. به عبارت دیگر، بهترین شیوهء تصمیم گیری، ترکیب دو ساز و کار تصمیم گیری در وجود ما و توجه به هر دو حوزهء منطق و احساس است که به تصمیم گیری عاقلانه و آگاهانه منجر خواهد شد. در این تصمیم گیری پیامد های انتخاب به خوبی بررسی می شوند و انتخابی آینده نگرانه انجام خواهد شد. 

_____________________________

منبع: کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی